Grondwateroverlast

Tussen oktober 2023 en juni 2024 viel er een recordhoeveelheid regen, na een aantal relatief droge jaren. Volgens het KNMI was 2023 het natste jaar sinds de metingen uit 1906. 
Uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat de voornaamste oorzaak van de extreem hoge grondwaterstanden de enorme hoeveelheid regen is die viel tussen oktober 2023 en juni 2024. De sluiting van drinkwaterwinningen (PWN), zeespiegelstijging of de toegenomen kweldruk waren niet de voornaamste reden van de hoge grondwaterstanden.  

Het regent niet elk jaar evenveel. Periodes van weinig regen worden afgewisseld met periodes van extreem veel neerslag. In natte jaren wordt een grote hoeveelheid water opgeslagen in de grond, zodat er tijdens drogere periodes voldoende reserves in de bodem aanwezig zijn. Dit natuurlijke proces heeft zowel voordelen als nadelen, aangezien het ook kan leiden tot flinke grondwateroverlast.

We spreken van structurele grondwateroverlast als er sprake is van een duidelijk ‘te veel’ en ‘te vaak’ aan hoge grondwaterstanden. Met de toenemende klimaatverandering zullen we vaker te maken krijgen met hete, droge zomers en natte winters. Grondwater wegpompen kan helpen de grondwaterstand te verlagen, maar kan niet zomaar overal in de openbare ruimte worden gedaan. Het kan namelijk onbedoelde negatieve effecten veroorzaken, zoals bodemverzakkingen. Ook een te laag grondwaterpeil is niet goed. Dit kan leiden tot droogteschade in de natuur, doordat er onvoldoende water beschikbaar is voor planten en dieren, en het vergroot het risico op natuurbranden. Bij droogte kan de grond ook verzakken, waardoor gebouwen of tuinen kunnen beschadigen. Daarnaast kan er te weinig water beschikbaar zijn om sloten goed door te spoelen, waardoor de waterkwaliteit verslechtert. Daarom is het belangrijk water zoveel mogelijk vast te houden en niet te snel of te veel af te voeren.