Onkruidbeheersing in gemeente Velsen

Sinds eind 2017 is het verboden om in de openbare ruimte onkruid te verdelgen met middelen waar glyfosaat in zit. Dat is een goede zaak, want deze stof is zeer schadelijk voor alle planten en dieren en lost bovendien makkelijk op in water, waardoor het in ons drinkwater terecht kan komen. Velsen is dan ook, net als alle andere gemeenten in Nederland, gestopt met het gebruik.

Milieuvriendelijke manieren om onkruid tegen te gaan zijn echter veel duurder.

Om te meten hoeveel onkruid er staat, werkt de sector met niveaus A+ tot en met D. Wat deze niveaus inhouden, is te zien op de afbeelding. Velsen hield voorheen niveau B aan. Hoewel het budget voor onkruidbeheersing sinds 2017 flink is verhoogd, bleek dit toch niet genoeg om het onderhoud op niveau B te houden. Vanwege bezuinigingen, wordt de bestrating tegenwoordig bijgehouden op niveau C.

Nee er is geen verschil in wijken. De gemeente heeft dit jaar voor alle wijken van Velsen het onderhoud op niveau C geplaatst. Voor sommige gebieden in de wijken is er nog een lopend contract op niveau B. Dit geldt bijvoorbeeld voor het havengebied. Als het contract is afgelopen, gaat ook daar het onderhoud naar niveau C.

Tijdens een natte zomer groeien planten erg snel, zeker als er ook warme dagen zijn. In een mum van tijd kan er dus vrij veel groen tussen stoep- en straattegels omhoogschieten. In droge periodes ziet u  daarentegen relatief weinig groen tussen de bestrating.

Onkruid heeft een slechte naam, maar dat is onterecht. Veel planten die ‘onkruid’ worden genoemd, helpen vlinders, bijen en andere insecten juist om de voeding en beschutting te vinden die ze nodig hebben. En dat is hard nodig, want er is te weinig groen in verstedelijkte gebieden. De plantjes tussen tegels of langs muren kunnen een positief verschil maken. Paardenbloemen bloeien bijvoorbeeld al vroeg in het jaar, als er nog niet veel nectar te vinden is. Bijen en hommels zijn er dankbaar voor. Een ander voorbeeld: veel vlindersoorten leggen hun eitjes aan de onderkant van brandnetelbladeren. Zonder brandnetels zouden vlinders als de dagpauwoog en de kleine vos uitsterven. Zo zijn er nog veel meer plantensoorten die als onkruid worden gezien, die belangrijk zijn voor insecten. Kijk voor meer informatie bij Natuurmonumenten, De Vlinderstichting of de Hortus Botanicus Leiden.

Machines spuiten een kleine hoeveelheid bijna kokend water op de planten. Uit onderzoek blijkt dat dit de meest effectieve milieuvriendelijke methode is om onkruid te beheersen. Door het hete water wordt de celstructuur van planten vernietigd. Ook wordt soms een borstelmachine of bosmaaier gebruikt.

De gemeente besteedt het werk uit aan hoofdaannemer HVC. Zowel de gemeente als HVC voert controles uit.

Er zijn geen vaste momenten waarop een onderhoudsploeg langskomt. Geregeld controleren medewerkers van de gemeente en HVC hoe de bestrating in heel Velsen eruitziet. Daar brengen ze een schouwrapport over uit. Het onderhoud wordt uitgevoerd als de richtlijnen voor niveau C zijn overschreden. Dat is als er meer dan 8% groen per 100 m2 tussen de verharding groeit, en als er meer dan 30 stuks hoge planten staan.

Als er een melding binnenkomt over onkruid tussen de bestrating, controleert de gemeente of HVC hoe de situatie is. Als niveau C is overschreden, wordt er onderhoud gepleegd.

Houdt er rekening mee dat het beeld, C-niveau, heel groen mag zijn voordat er actie ondernomen wordt. Maar dit wordt goed door de gemeente en HVC in de gaten gehouden.

Het budget voor 2021 was €265.000,-. Voor 2022 wordt dit €235.000,-. Met dit budget is het onvermijdelijk dat er, zeker in een natte zomer, groen zichtbaar is tussen de bestrating. Om straten op een veilige, milieuvriendelijke wijze helemaal vrij van groen te houden, zou er nog eens dubbel zoveel geld beschikbaar moeten zijn. Dat geld is er niet. Het is nu al een flinke kostenpost binnen het totale onderhoud van de openbare ruimte, waar bijvoorbeeld ook het onderhoud van verkeersborden en speeltoestellen onder valt. Het ziet ernaar uit dat ook de komende jaren niet meer geld vrijgemaakt kan worden voor onkruidbeheersing.

Veel mensen vinden bestrating met onkruid ertussen niet netjes staan. Het meeste onkruid groeit echter tussen tegels en klinkers waar weinig mensen lopen of rijden. Wat nu als u die plekken vervangt door groene borders of enkele bomen? In plaats van een rommelige straat, krijg u dan juist een mooi stukje groene openbare ruimte. Dat is precies waar de gemeente zich voor inzet met het project Van grijs naar groen. Tegels en klinkers worden verwijderd om ruimte te geven aan groen. Dit project is allereerst opgezet omdat meer groen heel belangrijk is voor de leefbaarheid van de stad. De bomen en planten zorgen ervoor dat wateroverlast én hittestress verminderen. Bijkomend voordeel is, dat het er ook veel mooier uitziet.

Een ander voorbeeld is de vergroening van de parkeerplaatsen aan het Velserduinplein achter de Hema en naast sporthal Zeewijk. Deze zijn nu waterdoorlatend. Het onderhoud is daarbij ook eenvoudiger geworden en het geeft een heel andere aanblik dan een verharde parkeerplaats met onkruid.

Ziet u veel onkruid in uw omgeving? Realiseer ten eerste dat dit een onvermijdelijk gevolg is van stoppen met het schadelijke middel glyfosaat. Misschien ziet het er minder netjes uit, maar het is wel beter voor onze gezondheid en voor het planten- en dierenleven. Vind u dat er te veel groen omhoog is geschoten? Dan kunt u een melding doen via Slim Melden.

Een Melding Openbare Ruimte kunt u ook maken via de Slim Melden app. Download de Slim Melden app in de Google Playstore (voor Android) of Apple App Store (voor iOS).

Medewerkers van de gemeente of HVC komen dan een schouw uitvoeren. Als niveau C is overschreden, plannen zij het onderhoudswerk in. Is de hoeveelheid groen nog niet op niveau C, maar vind u wel dat er iets moet gebeuren? De gemeente heeft hier helaas geen budget voor. U kunt altijd zelf onkruid wegtrekken. Laat je inspireren door de vele bewonersgroepen die zwerfafval opruimen. Gebruik alleen geen chemische middelen als u onkruid in de openbare ruimte wilt verwijderen! Ook in uw eigen tuin is het beter om middelen met glyfosaat te vermijden.