Duurzaam verhaal Jurjen: 'Kilometers steeg duurzaam verbeteren'

Project Slimme Stegen

Het maakt zoveel verschil voor je woonplezier: loop je door een steeg met verzakte tegels vol regenplassen, of over een mooi pad waar het regenwater goed weg kan zakken en waar mogelijk extra groen is aangebracht? Om dat laatste plaatje werkelijkheid te maken, is Velison Wonen eind 2019 begonnen met het project ‘Slimme Stegen’. Jurjen is adviseur bij Scope Bouwmanagement en begeleidt meestal duurzame woningrenovatie. Hij werd positief verrast door de verschillende manieren waarop het project Slimme Stegen kan bijdragen aan een betere leefomgeving én een beter milieu.

Om bestrating, verlichting, afwatering en beplanting te testen, legde Velison Wonen allereerst in Velsen-Noord een proefstrook aan. Een jaar lang is hier onder meer onderzocht hoe snel regenwater wegzakte. Ook dachten bewoners mee over wat zij het prettigst vonden. 'Een rolstoelgebruiker heeft bijvoorbeeld de bestrating getest.'
Na de proefperiode is een standaardkeuzepakket opgesteld, zodat bij elke renovatie voortaan gekozen kan worden uit een kleine selectie van bestrating, verlichting en beplanting. Het werk wordt uitgevoerd door De Bie Groen en Compeer Infra.

Minder materiaalverbruik

Het mooiste inzicht dat Jurjen opdeed? Hoe je meer kunt doen met minder! Soms zijn stoeptegels bijvoorbeeld heel goed opnieuw te gebruiken door ze om te draaien en te reinigen. Er hoeven dan geen nieuwe tegels geproduceerd en vervoerd te worden. Nog een voorbeeld: de rand die stoeptegels op z’n plaats houdt, hoeft in stegen niet zo breed te zijn als langs stoepen. 'Dat scheelt 40 procent aan materiaal', legt Jurjen uit. 'En hoe minder materiaal er geproduceerd hoeft te worden, hoe groter de winst voor het milieu. Uiteindelijk zijn het wel kilometers steeg waar we het over hebben.'
Niet overal is hergebruik van stoeptegels gewenst of mogelijk. Voor de herinrichting van de achterpaden rond de woningen aan de Meerweidenlaan in Velsen-Noord is gekozen voor tegels met olifantsgras erin verwerkt. Dit snelgroeiende gewas wordt geteeld op een terrein bij Schiphol. Door dit lokale product als vulmateriaal te gebruiken, zijn de tegels veel duurzamer te produceren. Tijdens de groei wordt CO2 opgenomen met als resultaat: minder CO2-uitstoot per tegel.

Minder overlast van regenwater

Om wateroverlast te verminderen, is onder de achterpaden van de Meerweidenlaan een infiltratieriool geplaatst. Dat is een buis die niet is aangesloten op het riool, maar in plaats daarvan regenwater opvangt en langzaam in de grond laat wegzakken. Jurjen noemt een hele rits voordelen op. Allereerst natuurlijk dat het water vanuit de steeg snel weg kan, zeker belangrijk bij de hevige buien die tegenwoordig steeds vaker voorkomen. Maar ook dat rioolstelsel en waterzuivering minder zwaar worden belast. Bovendien klinkt de grond minder snel in tijdens droge periodes. En dat voorkomt dan weer verzakkingen. Milieu én omwonenden hebben dus baat bij dit systeem. Dit is extra belangrijk in wijken met veel betegelde tuinen, waar het regenwater minder mogelijkheden heeft om weg te zakken. 

Meer groen

Meer groen stond, mede om de afwatering en voor de biodiversiteit, hoog op het wensenlijstje van Velison Wonen. En dat is in de Meerweidenlaan alvast geslaagd. Aan de ene zijde van de steeg zijn bloemrijke planten en siergrassen aangeplant, aan de andere zijde zijn stroken vetplanten gelegd. Al dat groen maakt de stegen ook aantrekkelijker voor vlinders, bijen, vogels en egels. En voor mensen natuurlijk! Jurjen hoopt dan ook dat bewoners erdoor geïnspireerd raken om ook in hun tuin hier en daar bestrating te vervangen voor groen.

Minderen, ook thuis

Steeds meer woningcorporaties gaan, net als Velison Wonen, aan de slag met duurzame kwaliteitsverbetering van stegen en binnentuinen. Regelmatig wisselt Jurjen kennis uit met collega’s. Ze helpen elkaar verder. Hij vindt het een van de mooiste aspecten van het project: 'Ik heb altijd al aandacht gehad voor duurzaamheid, sinds ik kinderen heb nog meer. Het is mooi om de wereld een stukje beter te kunnen maken. Daarom wil ik die kennis ook graag delen.'
Vooral het ‘minderen’ heeft hem ook in zijn persoonlijke leven geïnspireerd. 'Voorheen liet ik de kraan altijd gewoon lopen als ik warm water nodig had. Nu houd ik de gieter of waterkoker eronder, zodat er geen water verloren gaat. Het zijn kleine dingen, maar als je eenmaal die gedachte hebt, zie je overal mogelijkheden. En daar ben ik toch door dit project opgekomen!'

Tips

• Denk voordat je aan een klein of groot project begint: moet ik alles wel nieuw aanschaffen? Of is hergebruik mogelijk?
• Tegel niet je hele tuin dicht, maak ruimte voor groen. 
• Een andere manier om te minderen: gebruik een shampoobar (een soort zeepblok) in plaats van shampoo uit een fles.