Duurzaam verhaal Suzanne: 'Bedenk bewust voor je iets koopt: wil ik dit echt hebben?'

Enkele jaren geleden kwam Suzanne een foto van een soortgelijke vis op een strand in India tegen. Toen ze opperde dat dit ook mooi zou zijn voor Castricum aan Zee, stroomden de positieve reacties binnen. Een plan was geboren. Kunstenaarscollectief CAKtwo maakte de stalen constructie van vier meter hoog en zes meter breed. Na een jaar in Castricum, is IJmuiden de tweede thuishaven van CatchFish. Het kunstwerk is onderdeel van het Pollution Art Festival, dat aandacht vraagt voor wereldwijde vervuiling. De zeven kunstwerken van het festival zijn met elkaar verbonden via een fietsroute.

Spontane knuffel voor de vis

De berg flesjes in de buik van CatchFish groeit geleidelijk. Na opruimacties van bijvoorbeeld scholen laten de kunstenaars via een trechter de ingezamelde flesjes in de vis lopen. CatchFish kan zo inspireren om afval in te zamelen, maar vooral ook om het gesprek gaande te houden over vervuiling. 'Ik denk altijd: je kunt dingen beter voorkomen, voordat het een probleem wordt,'zegt Suzanne. 'Als je je afval meteen opruimt, hoeft het later niet uit zee te worden gevist.'

Ze merkt dat die boodschap vooral bij kinderen heel goed aankomt. 'Ik zit wel eens een tijdje bij het kunstwerk, en zie dan hoe mensen reageren. Het is ontroerend om te zien dat kinderen de vis spontaan gaan knuffelen en aaien. Tegen hun ouders hoor ik ze wel eens zeggen dat ze moeten oppassen om geen afval op het strand achter te laten, omdat het anders in de vissen terecht komt. Dat is wat je wilt: zonder opgeheven vingertje de kijker zelf laten denken: ‘dit willen we niet’.'

Spullenmoe

Minder consumeren betekent minder afval. Voor Suzanne is het vanzelfsprekend om weinig nieuw te kopen. Dat heeft ze meegekregen van haar vader, die liefst niets koopt, haar moeder, die graag de kringloopwinkel bezoekt, en haar oma, die ook al inventief was met hergebruik. 'Spullen, winkelen, je wordt er vooral moe van. En als je iets nodig hebt, en je hier en daar opnoemt dat je bijvoorbeeld een keukentrapje nodig hebt, blijkt er twee dagen later iemand te zijn die nog ergens een keukentrapje over heeft.'

Ze zet haar vraagtekens bij dingen die worden geproduceerd om binnen een paar weken weer weg te gooien, zoals voetbalstickers die supermarkten weggeven rond het EK. Ook hier wil ze niet met een opgeheven vingertje wijzen: 'Als je die stickers gewoon heel leuk vindt, ga ik daar niets van zeggen. Maar soms haal je dingen in huis zonder erover na te denken, en dan is het goed om daar bewust bij stil te staan: ‘wil ik dit wel?'

Van idee naar avontuur

Suzanne heeft een coachingpraktijk en denkt graag in oplossingen. 'Ik help klanten inzien wat ze vandaag kunnen doen om verschil te maken in een situatie. Zo is het ook met milieuvervuiling: in plaats van het als een groot probleem te beschouwen dat aan instanties overgelaten moet worden, kun je ook kijken naar wat jij op dit moment kunt doen om te helpen.'

Op die manier denken kan verrassende resultaten opleveren, en CatchFish is daar een goed voorbeeld van. 'Ik heb een ideetje opgegooid, en vervolgens ontstaat er samen met anderen een groot avontuur.'

Tips

• Denk je erover iets te kopen? Wacht een dag of twee, in plaats van meteen online of naar de winkel te gaan. In de meeste gevallen ben je het dan weer vergeten, en was het dus niet echt nodig, of heb je een andere oplossing gevonden.
• Als je gaat opruimen, denk dan heel bewust na: ‘wil ik dit wel echt in mijn huis hebben?’. Door na te denken over de spullen die je al hebt, ben je je daar ook bewuster van als je gaat winkelen.
• Andere mensen kun je blij maken met de spullen die jij over hebt. Ik breng kleding bijvoorbeeld naar het asielzoekerscentrum, waar ze die goed kunnen gebruiken.